Феодосия Николаевна Лукина: «Бастыҥ кулууп солистара: тенор, бас уонна баритон».

Ырыаһыттарым Ноговицын П.Г. уонна Петров М.Е.

сырдык кэриэстэригэр аныыбын.

Бархатнай баай куоластаах сэдэх баритоннар баар буолаллар дэҥнэтэн сир – сир аайы. Куолас киһи аайы бэриллибэт, тиксибэт. Ураты күндү, эриэккэс субстанция: энергия уонна темпэ.куолас кистэлэҥэ элбэх, сиэдэрэй уонна интэриэһинэй.

Туйгун үлэлээх КК биһирэнэр күндү куоластар бааллара: Петр Гаврильевич Ноговицыҥҥа, Иннокентий Васильевич Осиповка, Марк Егорович Петровка, Петр Алексеевич Заровняевка, Владислав Гаврильевич Ядреевка, Василий Николаевич Дьяконовка.

Бу дьон бары да улаханнык  биллэр – көстөр үчүгэй үлэлээх, быр – бааччы олохтоох, талааннаах эрэттэр этэ. Музыканы, ырыаны олохторун аргыһа оҥостон, куттарын ырыаҕа туттарбыт артыыстарбыттан ордук чорботон, киллэрбит кылаатынан көрөн бастакы миэстэҕэ мин ааттыыбын сценаттан арахпатах лирическай тенор Петр Алексеевиһы, оччотооҕу сцена сулуһун. Хатырык хордарын бэриниилээх кыттааччытын, олус ответственнай, саҥаны, сонуну көрдүүр солиһы. Айылҕаттан айдарыылаах, киэҥ – холку, баай тембрдаах тенор араас характердаах, стиллээх ырыалары толороро.

Туйгун кулууп туйгун бас -ырыаһыта Петр Ноговицын курдук ырыаҕа дууһатын туттарбыт, сэдэх, дэҥҥэ көстөр куоластаах суоҕа. Петр Гаврильевич баас куолаһа киэҥ диапозоннаах, лирическай баритон партиялары толорор этэ. Оройуоҥҥа биллэр ырыаһыт – дипломант. Дьиҥнээх баас куолаһынан ыллаан доллоһуттаҕына киһи бары күүстээх, эрэллээх бухатыыры саныы түһэрэ. Чахчы Бүөтүр эбит... диэн санааҕа сүүрбэ сыл буолан баран өйдөөтүм, хойутаан да буоллар.

Иккис нүөмэрдээх баритон –солист Марк Егорович Петров, аммосов аатынан совхоз сүрүн солиһа этэ. Опыттаах ырыаһыт. Бэйэтэ толорор, сөбүлүүр репертуардаах буолара. Эдэригэр ыллыы сылдьыбыта биллэр этэ, дьарыктанара. Фестиваллары көтүппэккэ кыттара, совхоз үлэтин быыһыгар бу үс үтүө – мааны ырыаһыттар кулууп хас мероприятиетын көтүппэккэ, утуу- субуу биир- биэс харчыта суох элбэх сыраларын ууран, бириэмэлэрин аахсыбакка сүүрэллэрэ. Дьон туһугар, дьон дьолугар дохсун ырыа кутуллара.

Билигин аахтахха, олус элбэх концерт, биэчэр буолара. Сыл аайы ыытыллар фестиваль, көрүү, эстафета тэрээһинэ төһөлөөх элбэх харчыны- үбү, күүһү- күдэҕи ылара буолуой? Ааҕан сиппэккин... талаан үлэни, көҕү эрэйэр. Бархатнай куоластарбыт бары оройуоннааҕы патриотическай ырыалар күрэхтэригэр кыттан түбүгүрэллэрэ. Ол курдук, улахан солистар Фома Протопопов, Иннокентий Осипов, Дмитрий Черноградскай, Николай Долбосов курдук ырыаһыттары кытта күөн көрсөллөрө. Билиҥҥи курдук талыы талба фонограмма суоҕа.

Петр Ноговицын өссө иккис амплуатынан Саҥа Дьылга Дед Мороз күндү обраһа этэ, кини айылҕаҕа чугас идэлээх – агроном этэ.   Киниттэн ордук Моруос оҕонньору Хатырыкка булбаккын диэм этэ. Мин элбэх улууска үлэлээбит киһи буоларым быһыытынан эттэххэ, хойуу, суон, баай тембрдаах куоластаах, үрдүк көстүүлээх Дед Мороз дэҥҥэ көстөр көстүү. Ис культуралаах, эппиэттээх буолан куруутун кэлэн дьарыктанара, аккомпаниатордар үөрэ- көтө оонньуур киһилэрэ этэ. Репертуар хасыһан эрэйдэнэрбит. Ол саҕана нота аҕыйаҕа.

Петр Заровняев арыый холку үлэлээх буолан, чугас да олорорунан сибээстээн, чахчы “Кулууп уола”диэн ааттанар бастыҥ артыыспыт этэ. Куолаһа академическай тембрдаах, айылҕаттан постановкалаах улахан ырыаһыт. Комсомол, партия туһунан саха автордарын ырыатын омуна суох барытын толорбут кини буолар, эчи хасыһар да, анаан үөрэтэр  да этэ. Ыллыыр үрдүк баҕалаах, сылайбат энтузиаст, эйэҕэс- элэккэй Петр Алексеевич көрөөччүлэр куттарын тутар, ансамблга, хорга дьаныһан туран сылдьар солист. Төһөлөөх элбэх кулууп араас биэчэрдэри киэргэппитэ буолуой, биһиги күндү активиспыт Петр Алексеевич! Ол саҕана лауреат, дипломант аата дэҥҥэ тиксэрэ, олус ыарахан, улахан конкурстары, талыыны – сириини ааһаллара.Араас идейнай, политическай, общественнай, тематическай сыһыан элбэҕэ уонна кытаанаҕа. Сыл аайы ыытыллар фестиваллар тэрээһиннэрэ ыгым, илистиилээх буолара өйдөнөр. Аһара бары баар этэ. Саха биллэр мелодистарын Аркадий Алексеев, Валерий Ноев, Денис Данилов, Трофим Семенов, Федор Лобанов, Владимир Татаринов, Колтовской толороллоро.

Олохтоох автордартан Г.Слепцов, А.Дунаев, И.Бубякин, З.Винокуров ырыаларын ордук сөбүлээн толорорбут. Композитордартан Грант Григорян, Захар Степанов, Н.Берестов, нуучча классикатыттан советскай композитордарга  Глинкаттан саҕалаан Градов ырыаларыгар тиийэ үөрэтэрим. Ырыаһыттарым бары даҕаны, уонна хордарым сайдан олох академическай стиллээх, серьезнай тематическай репертуардардаах, араас программалаах, элбэх жанры хабан бэлэмнэнэллэрэ.

Дьиҥэ, талааннаахтарбытын сөпкө сыаналааһын, харыстааһын кэмигэр сөпкө оҥоһуллубат, кэлин ааспытын кэннэ сыаналааһын саҕаланар эбитин олох дьэҥкэтик көрдөрөр.

Ырыабыт алыба – олоххут аргыһа уонна үөрүүтэ, ырыата суох олох өлбөөрөр, чуҥкуйар. Үтүө санаа, сырдык ыра баар буолар ырыаҕа, хоһооҥҥо уонна улахан талааҥҥа! Талаан  - ханна да көмүс курдук күлүмнүүр, килбэйэр, атыттары ыҥыра, угуйар уонна үөрдэр!

Туругурдун ....талаан, Музыка кэрэ дорҕооно!